Rechterlijke en weeskamer archieven Zegwaart en Zoetermeer digitaal beschikbaar
Op 14 augustus 1739 legden de buren van Jan van Kempen aan de Molenweg een verklaring af bij de secretaris en schepenen van Zegwaart. Ze gaven aan dat in het huis van Jan van Kempen ‘alle dagen ende nagten’ zich ‘allerhande slegt soort van menschen’, zoals soldaten, bedelaars en kwakzalvers ophielden. Omdat deze mensen zowel in het huis van Jan van Kempen als op straat zouden ‘kijven, raagen [en] gebloote messen en degens trecken’, durfden de buren zich niet meer op straat te vertonen. De buren verklaarden ook dat de vrouw van Jan, Cornelia van der Gaegh, zich ‘dagelijckx in den dranck te buijten gaet, en sigh als den uijtsinnigh oft dol mensch aenstelt’. Cornelia zou hierbij roepen dat ‘de duijvel in haer huijs is’ en ‘met seer groote vloeckwoorden’ op de buren reageren . De buren waren bang dat er brand zou ontstaan als gevolg van het gedrag van Jan en Cornelia, waarbij ‘het geheele dorp inde assche soude konnen gelegt werden’ en legden daarom een verklaring af.
De verklaring van de buren van Jan van Kempen is slechts één van de duizenden documenten van de rechterlijke archieven van Zegwaart en Zoetermeer. Tot 1811 kenden de dorpen Zegwaart en Zoetermeer lokale rechtspraak. De schout en schepenen vormden samen de zogenaamde ‘schepenenbank’. De belangrijkste taken van deze schepenenbank waren rechtspraak in kleinere zaken en het sluiten van huwelijken. Daarnaast fungeerden de schout en telkens twee schepenen als registratieplek voor een veelheid aan zaken, min of meer te vergelijken met een notaris. Samen met weesmannen vormde de schout ook de ‘weeskamer’. De weeskamer hield toezicht op het beheer van goederen van wezen. Bij het ontbreken van voogden regelden zij eventueel ook de voogdij. De rechterlijke en weeskamer archieven bevatten een schat aan informatie over het wel en wee van de inwoners van Zegwaart en Zoetermeer in (met name) de zeventiende en achttiende eeuw.
De afgelopen jaren is een gedeelte van de rechterlijke archieven al gedigitaliseerd, waaronder dingboeken en schepenakten. Recent zijn ook de overige dossiers van de rechterlijke archieven en de dossiers van de weeskamers van Zegwaart en Zoetermeer gedigitaliseerd. De rechterlijke en weeskamer archieven van Zegwaart en Zoetermeer zijn nu volledig digitaal raadpleegbaar.
De inventaris van het Rechterlijk Archief en Weeskamer Zegwaart (1568-1812) vindt u hier. Klik onderaan de pagina op ‘inventaris’ en klik vervolgens op de beschrijvingen om de scans te raadplegen.
De inventaris Rechterlijk Archief en Weeskamer Zoetermeer (1567-1811) vindt u hier. Klik onderaan de pagina op ‘inventaris’ en klik vervolgens op de beschrijvingen om de scans te raadplegen.
