Sinds 1960 is er in Nederland om de tien jaar een internationale tuinbouwtentoonstelling. De eerste was in Rotterdam. Daarbij werd de Euromast geopend. In 1992 was de gemeente Zoetermeer aan de beurt, van 9 april tot 1 oktober. Koningin Beatrix opende deze Internationale Tuinbouwtentoonstelling Floriade Den Haag-Zoetermeer 1992. Maar voordat het zover was moest er veel gebeuren.
Rokkeveen-West
In de zomer van 1981 was Michiel den Ruijter hoofd van de ontwerpafdeling van de Groenvoorzieningen Zoetermeer. Hij legde een plan voor aan de Haagse plantsoenendienst: zullen we Den Haag en Zoetermeer samen kandidaat stellen voor de Floriade 1992?
Vervolgens moest nagedacht worden waar die Floriade precies moest komen. Eerst werden locaties in Den Haag overwogen, maar daarna kwam Zoetermeer in beeld. Rokkeveen-Oost misschien? Het werd uiteindelijk Zoetermeer-West, omdat daar pas vanaf 1993 woningbouw zou komen. In 1984 ging de Nederlandse Tuinbouwraad akkoord met het plan. Een zelfstandig projectbureau met stedenbouwkundigen en landschapsarchitecten uit de gemeenten Den Haag en Zoetermeer paste de Floriade in in de planvorming van Rokkeveen-West.
Floriadeterrein
Oud-minister Braks van landbouw en visserij plantte op 20 maart 1986 een boom. Daarmee begon de aanleg van de Floriade. De landschapsontwerpers Michiel de Ruijter en Ton Hinze (namens gemeente Zoetermeer), Geert Koning, Rob van der Ham en Luc Vanderveke (namens gemeente Den Haag) gaven het 68 hectaregrote Floriadeterrein een driehoekige opzet. Ze kozen daarmee voor het model van de ganzenvoet, een motief dat ze ontleenden aan de barokke Franse tuinkunst. Drie zicht-assen en een grote ronde waterpartij beheersten de plattegrond van het terrein. Kaarsrechte lanen domineerden het ontwerp. In het landschap kwamen zogenaamde follies: gebouwtjes met een opvallende vorm, die als enige doel hadden bezoekers te verbazen.
Er kwam een speciale tramlijn met historisch materieel, waarvan railsdelen later naar het Openluchtmuseum in Arnhem gingen. Deze tramlijn werd geëxploiteerd door de Haagse Tramweg Maatschappij (HTM). Bij de Floriade 1992 kwam ook een beeldententoonstelling. Het meest aansprekende beeld was vanaf de A12 goed zichtbaar; het was een witte creatie van Rob Scholte met als titel De Kolossus van Zoetermeer. Jammer genoeg is dit markante beeld in1993 in brand gestoken en verloren gegaan.
Inpassing in woonwijk
De Floriade 1992 trok 3,2 miljoen toeschouwers. Daarvan kwamen er ongeveer 1 miljoen uit het buitenland. Toen de tentoonstelling voorbij was, is het noordelijk deel ingericht als woonwijk. Het zuidelijk en westelijk deel bleven groen (50 % van het Floriadeterrein). Dat werden het huidige Florapark en het Zoetermeerse deel van het Balijbos. Dankzij de afstemming van het ontwerp van de Floriade op het stedenbouwkundige ontwerp voor de toekomstige wijk Rokkeveen, konden na afloop delen van de Floriade behouden blijven voor gebruik in de wijk. De bomenlanen aan de Woudlaan zijn daarvan een mooi voorbeeld.
Nasleep
De Floriade heeft veel politieke opwinding gegeven. Dat kwam doordat er een tekort ontstond van maar liefst 21 miljoen gulden (10 miljoen euro). Dat moesten Den Haag en Zoetermeer samen betalen. Dit tekort kwam niet door te hoge uitgaven, maar door tegenvallende inkomsten. De onrust in de Zoetermeerse gemeenteraad leidde uiteindelijk tot het aftreden van de verantwoordelijke wethouder, Lennie Huizer.
Meer informatie:
Archieven
Het Stadsarchief beheert verschillende archieven over de Floriade Den Haag – Zoetermeer 1992. Dossiers over de Floriade zijn onder andere te vinden in de volgende archieven:
- Inventaris van archief 075 Gemeentebestuur Zoetermeer 1976-1990: in de rubriek ’taakuitoefening>Onderwijs, cultuur, sport en recreatie>Floriade’ vindt u diverse gemeentelijke dossiers over de Floriade.
- Inventaris van archief 066 Commissie Kerkelijke Presentatie Floriade 1992, 1987-1993: deze commissie werd gevormd door vertegenwoordigers van de christelijke kerkgenootschappen in Zoetermeer. De commissie realiseerde op de Floriade een stiltetuin. Dit archief bevat onder andere folders en verslagen van vergaderingen.
- Inventaris van archief 134. Michiel den Ruijter, hoofdontwerper van de Floriade Den Haag – Zoetermeer 1992, 1981-2014: dit archief bevat de documentaire neerslag van de werkzaamheden die Michiel den Ruijter vanuit verschillende functies en rollen heeft uitgevoerd ten behoeve van de Floriade. Michiel den Ruijter was onder andere hoofdontwerper van de Floriade 1992.
Foto’s
In de beeldbank vindt u honderden foto’s van de Floriade in Zoetermeer.