-
Daliegaten -
Zoetermeer en Zegwaart voor het eerst vermeld -
Dorpskern ingericht -
Zwarte Dood -
Wateroverlast -
Kasteel Palenstein gebouwd -
Turf -
Allerheiligenvloed -
De Geuzen komen er aan! -
Een nieuwe school -
Zoetermeerse Meerpolder -
Tolerantie in de 17e eeuw -
Nieuwe kerktoren -
Driemanspolder -
Binnenwegse polder -
Brand -
Baron van Syberg -
Droogmakerijen -
Bouw van de Oude Kerk -
Dominee Van den Bosch de dood ingejaagd -
Franse tijd -
Paardenmarkt -
Cholera -
Zoetermeer verbonden met het spoor -
Nutricia -
Molen De Hoop -
Een gasfabriek in Zoetermeer -
Leven in Zoetermeer-Zegwaart -
Nicolaaskerk -
Watertoren -
De Spar -
Samen één -
Tweede Wereldoorlog -
Black Tulip -
Wilhelminapark aangelegd -
Einde scheepvaart -
John McCormick: de eerste galerijflat in Zoetermeer -
Eigengereid -
Groeistad -
Palenstein en Driemanspolder -
Meerzicht -
Gemeentepolitie Zoetermeer -
Begin en ontwikkeling van de wijk Buytenwegh de Leyens -
Seghwaert -
De Sprinter -
Stadscentrum -
Ministerie van OCW -
Noordhove -
Rokkeveen -
Mijlpaal 100.000 inwoners -
Floriade -
Oosterheem
In 1962 had de gemeente Zoetermeer opdracht van de regering gekregen om uit te groeien tot een stad van 100.000 inwoners. In 1968 stelde de gemeenteraad het Structuurplan Zoetermeer vast. Daarin stond dat er vier nieuwe wijken zouden worden gebouwd rondom een nieuw te ontwikkelen Stadscentrum. De wijken werden gescheiden door een hoofdwegennet in de vorm van de letter H (de H-structuur). Aan de korte dwarsverbinding, ten noorden van het oude dorp, moest het nieuwe Stadscentrum komen.
Projectteam
Het Projectteam Stadscentrum zou het ontwerp en de uitvoering op zich nemen. Bij de ontwikkeling van het Stadscentrum kregen de bewoners inspraak. Dat was een nieuwe ontwikkeling in de jaren zeventig; vóór die tijd maakten de stedenbouwkundigen de plannen zonder overleg met burgers, in de Werkgroep Ontwikkeling Zoetermeer. Die werd in 1971 opgeheven. Daarvoor in de plaats kwam het Projectteam Stadscentrum. Stedenbouwkundigen werkten voortaan samen met architecten, sociologen, kunstenaars en gemeenteambtenaren aan nieuwe plannen.
In 1975 stelde het gemeentebestuur uiteindelijk het bestemmingsplan Stadscentrum vast. Daarin stond niet precies het eindresultaat, omdat het Projectteam wilde dat er tijdens het groeiproces een oude binnenstad zou ontstaan (organische groei). Naast de eigen plannenmakerij voor Zoetermeer moest het Projectteam Stadscentrum ook beslissen over het tracé van de Zoetermeerlijn (wat nu Randstadrail is). Daarvoor moest het team overleggen met het rijk en de Nederlandse Spoorwegen. Dat maakte de bouw van het Stadscentrum ingewikkeld.
Dorp en Stadscentrum
Het eigenlijke Stadscentrum is pas vanaf 1981 gerealiseerd. Planontwikkelaars en investeerders hadden tijd nodig gehad om de plannen rijp te maken voor commerciële exploitatie. Gemeente Zoetermeer moest eerst voldoende middelen vinden om aan de hoge culturele wensen te voldoen. In 1968 had men nog gedacht dat het Stadscentrum al in 1975 geopend zou worden!
De eerste bebouwing kwam tussen 1978 en 1981: het politiebureau en de brandweerkazerne, samen in één complex. Het Structuurplan 1968 wilde dat het Stadscentrum onafhankelijk was van het oude dorp. De middenstanders in de Dorpsstraat verzetten zich daartegen. Zij wilden juist een verbinding van het dorp met het nieuwe Stadscentrum. Dat werd een politiek vraagstuk. Er waren namelijk ook nog mensen die een groene bufferzone wilden tussen beide stadsdelen.
Realisatie
Het Stadscentrum werd in het aangepaste Structuurplan 1972 beschreven als een ontmoetingsplek van burgers, handel en bestuur. Het zou een eigen karakter krijgen. Er zou gemotoriseerd verkeer zijn, de Zoetermeerlijn, parkeergelegenheid op de grond (maaiveldniveau) en daarboven het centrum met winkels (Stadshart), kantoren, woningen en culturele voorzieningen. Voor Nederland was dit een uniek ontwerp.
In 1985 opende het Stadhuis – dat eerst in de Dorpsstraat was gevestigd – haar deuren, begin 1986 ging de Openbare Bibliotheek Zoetermeer open. Ook in 1985 is het eerste deel van het Stadshart geopend.
In 1990 is het helemaal klaar: de Stadshartpassage wordt in gebruik genomen. Daarna zijn het Stadstheater en de toren van het Stadhuis (1997) gebouwd. Het Prins Willem-Alexander Sportcentrum (een ijshockey- evenementenhal aan het Oostwaarts, in de volksmond PWA-hal) werd in 1981-1982 gebouw maar in 2002 alweer gesloopt.
Verkeer
De verkeersstructuur bepaalt net als in alle andere Zoetermeerse wijken de ruimtelijke opzet van het Stadscentrum. Het gebied is zo ontworpen dat het maximaal bereikbaar is. Het ligt precies op de plek waar de hoofdwegen van de verschillende wijken bij elkaar komen, aan de Europaweg (1983). Ook het openbaarvervoersysteem zorgt voor de beste bereikbaarheid: er worden twee spoorwegstations aan de Zoetermeerlijn aangelegd (de haltes Stadhuis en Centrum-West) en er komt een busstation bij Centrum-West.
Meer informatie:
Boeken en tijdschriften
- Boekraad, C. (Cees), Winsen, M. (Marcel) van, Koopmans, Goutier, R. (Ralph) en Koopmans, B. (Botine) (red.) (2002). De gave stad: Stadscentrum. Gemeente Zoetermeer.
- Van Geest, J (Joosje)., Panman, M. (Margriet), Van der Burg, A. (Arjen) en Hermans, W. (Willem) (reds.). (2023). Wijkbiografie Post 45: 7. Stadscentrum. Gemeente Zoetermeer.