Verder naar inhoud

Party Point, Dorpsstraat 156. Een winkel vol feestartikelen, ooit het domein van Roos Warenhuis. En eeuwen daarvoor de plek waar een groot herenhuis stond, Huize Meerrust. Het telde maar liefst zes kamers met planken vloeren, een ruime kookkeuken met fornuizen en pomp en daaronder een grote kelder. In de stal en het koetshuis was zelfs ruimte voor zes paarden en meerdere rijtuigen. Ook was er een boomgaard, moestuin en een siertuin met achter op het erf uitzicht over de plassen die later de Palensteinse Polder zouden worden.
Hier streek in mei 1732 een luidruchtige Duitser neer, die beweerde dat hij goud kon maken uit gewoon metaal.

Van Syberg?

Deze zoon van een burgemeester uit Maagdenburg was in 1696 geboren. Adellijk was hij zeker niet, de latere titel Van Syberg was uit de duim gezogen. Als 18-jarige rechtenstudent raakte hij tijdens een duel zijn rechterhand kwijt. Kort daarop ging hij er met een van notabele dochters van door, raakte aan lagerwal en belandde in de gevangenis. Daarna specialiseerde hij zich in fraude. Telkens, maar niet altijd, wist hij zich dan op tijd uit de voeten te maken. In 1731 hield hij zich op in Den Haag waar hij de beau monde aldaar onder meer flesjes tinctuur verkocht als genezing voor allerlei ziekten.

De distilleerketel en andere toebehoren van een alchemist
De distilleerketel en andere toebehoren van een alchemist

Een eigen hofhouding

Hij kwam mei 1732 Zoetermeer en Zegwaart binnen in een sjieke koets met vier paarden, koetsier en twee lakeien in prachtig livrei. Ook had hij nog enkele knechten. Nadat hij in het gehuurde Meerrust zijn intrek had genomen organiseerde Syberg een enorm feest met orkest en veel drank. Vele mensen kwamen daar op af, zelfs schuitjes legden aan achter de tuin. Ook daar werden de flessen rondgedeeld. De baron probeerde nog een fraaie boerendochter te versieren maar haar ouders staken daar een stokje voor.

Goud

Op de momenten dat hij niet dronken was bestookte hij de rijken uit de omtrek met uitnodigingen om langs te komen. Hij beloofde ze letterlijk gouden bergen en wonderbaarlijke genezingen. Alleen was daar wel een geldelijk voorschot voor nodig. Velen geloofden hem en de Zoetermeerders gaapten met open mond naar deze voorname heer die de Dorpsstraat beloofde te plaveien met gouden keien.

Vlucht

Na enkele weken vertrok hij met zijn gevolg uit Meerrust, ging in optocht door Den Haag en verscheen in augustus in Wijk bij Duurstede, later Oosterhout en vervolgens naar het jachtslot van de koning van Pruisen in Brandenburg. Hij trok van stad tot stad en kwam mogelijk terecht in Spanje of Portugal. Syberg liet een spoor aan schulden achter zich. Zodanig dat ene Jacob Weyerman –die zich ook door hem had laten inpalmen- een boekwerk over hem schreef.

Meer informatie:

Boeken en tijdschriften

  • Van Vliet, R. (Rietje). (2011). Alchemistische praktijken in Zoetermeer; de geschiedenis van de beruchte goudmaker, baron van Syberg. ’t Seghen Waert, 30(3), 3-35.
  • Vugs, R. (Reinold). (2017). Of hoe een Duitse nepbaron Den Haag, Zoetermeer en de rest van de wereld veroverde. R. Vugs.

Websites