Verder naar inhoud

Nederland kwam ontredderd uit de Tweede Wereldoorlog. Het gevoel van herwonnen vrijheid was groot, maar de haat richting de voormalige bezetter eiste compensatie van Duitsland in de vorm van geld en land. Ook moesten alle Duitsers het land uit. In totaal leefden hier 25.000 Duitsers die in drie groepen waren te verdelen: zij die zich vanaf mei 1940 hier als arbeidskracht en/of aanhanger van de nazi’s hadden gevestigd, de vluchtelingen en dienstmeisjes die na 1933 waren binnengekomen en degenen die in de jaren 1920 de crisis in Duitsland waren ontvlucht. In die volgorde moesten ze alle 25.000 worden uitgezet.

De geallieerden vreesden echter navolging van andere landen en het roer bij het Ministerie van Justitie ging een beetje om: alle Duitsers die zich netjes en vaderlandslievend hadden gedragen mochten blijven! Verdere druk van geallieerden en de kerken haalde weinig uit en de operatie ging onder de naam Black Tulip op 11 september 1946 van start.

Om onderduiken te voorkomen werden mensen ’s nachts van bed gelicht en weggevoerd naar kampen aan de oostgrens, met Mariënbosch bij Nijmegen als grootste. Ze mochten vijftig kilo bagage en honderd gulden meenemen. Het Nederlands Beheersinstituut verkocht als een soort schadevergoeding voor het organiseren van Black Tulip de rest van het huisraad.

Het nachtelijke ‘lichten’ riep associaties op met Duitse razzia’s en hulpverleners zagen dat de toestand in de kampen verre van ideaal was. Het verzet tegen de uitzettingen groeide, vooral van de kerken. Uiteindelijk zette Justitie vanaf eind 1948 geen groepen meer uit en sloot zij de kampen. Ondertussen waren wel 3691 mensen over de grens gezet.

Dit kon natuurlijk niet gebeuren in ons sociale en vredelievende dorp Zoetermeer. Echter, de familie Berger heeft héél andere ervaringen! Operatie Black Tulip in de Molenstraat!

 

Gerhard Berger, als pionier te werk gesteld in Höxter (Collectie familie Berger)
Gerhard Berger, als pionier te werk gesteld in Höxter (foto: collectie familie Berger)

Meer informatie:

Boeken en tijdschriften

  • Bogaarts, M.D. (1981). Weg met de moffen: de uitwijzing van Duitse ongewenste vreemdelingen uit Nederland na 1945. Bijdragen en Medelingen betreffende de geschiedenis der Nederlanden, 96(2).
  • Nijland, Y & Sintermaartensdijk, J. (2009). Operatie Black Tulip. De uitzetting van Duitse burgers na de oorlog. Uitgeverij Boom.

Websites